Ở thời kỳ đầu của quá trình mang thai chuột rút là một hiện tượng tương đối phổ biến. Đối với hầu hết phụ nữ, chuột rút nhẹ không đáng phải bận tâm. Tuy nhiên, đối với hiện tượng chuột rút có liên quan đến tử cung thì nó có thể là dấu hiệu của biến chứng thai kỳ. Do đó cần có sự kiểm tra định kỳ bởi các y bác sĩ hoặc nữ hộ sinh.

Những phụ nữ đã từng gặp khó khăn trong việc mang thai hay có tiền sử bị sẩy thai cần phải đặc biệt chú ý. Mang thai luôn là một sự kiện đáng nhớ. Vì vậy hãy luôn duy trì sức khỏe, giảm căng thẳng, khám thai định kỳ để giúp cho quá trình mang thai của bạn ngày càng trở nên thú vị.

Nguyên nhân gây chuột rút khi mang thai ở thời kỳ đầu thai kỳ

• Khi tử cung mở rộng để tạo chỗ nằm cho em bé, các cơ và dây chằng nâng đỡ tử cung bị kéo căng. Điều này có thể gây các cơn đau nhức cho các bà bầu, đặc biệt trong ba tháng đầu tiên của thai kỳ. Các tĩnh mạch cung cấp máu cho tử cung cũng bị đè gây cảm giác nặng nề khó chịu. Thường thì chuột rút co cơ có thể cảm nhận ngay ở vùng bụng dưới.
• Do u nang (Corpus Luteal) hình thành ngay trên buồng trứng và làm trứng rụng trước khi được thụ tinh. U nang này có chức năng quan trọng là sản sinh đủ progesterone để nuôi dưỡng phôi thai trước khi nhau thai hình thành.

Tại sao bà bầu thường nổi mụn?

Bà bầu thường nổi mụn trong quá trình mang thai và việc này hoàn toàn không có mối liên hệ nào với hiện tượng chuột rút. Nguyên nhân là do phôi thai đào sâu vào thành của tử cung. Điều này giải thích vì sao phụ nữ thường nổi mụn khi đến chu kỳ kinh nguyệt. Những ngày đầu kỳ kinh thường xuất huyết nhiều và liên tục, đi kèm các cơn đau. Sau vài ngày các nốt mụn sẽ mất dần đi.

Ở một số phụ nữ, tử cung không nằm đúng vị trí trong khung xương chậu. Thay vì nằm nghiêng ra phía trước và ngay trên bàng quang, nó lại hướng vào phía trong. Khi tử cung lớn dần thì nó sẽ càng nghiêng vào phía trong hơn, tạo thêm áp lực lên các dây chằng và dây thần kinh.

Cảm giác khi bị chuột rút:

Chuột rút nhẹ sẽ có cảm giác giống như cơn đau trong thời kỳ kinh nguyệt, khi tử cung co bóp tạo cảm giác co giật, nặng nề trong khung xương chậu. Chuột rút cũng có thể bị gây ra do việc đứng một chỗ quá lâu. Khi bạn hắt hơi, ho, hay cười lớn dẫn đến áp lực trong bụng tăng lên đột ngột cũng gây ra chuột rút. Một số cảm giác khi bị chuột rút là nặng nề, khó chịu, đau nhói…

Các y bác sĩ thường căn cứ vào các cơn chuột rút ở thời kỳ đầu mang thai như là một dấu hiệu nhận biết sự tăng kích thước của tử cung. Mặc dù sự phát triển của thai nhi trong ba tháng đầu là tương đối chậm, nhưng sự thay đổi nội tiết tố và lượng máu trong vùng xương chậu của mẹ là rất lớn.

Những thay đổi này diễn ra để chuẩn bị cho những tháng tiếp theo. Tử cung là một cơ quan tương đối nhỏ được tạo thành từ các sợi cơ có khả năng co giãn. Khi tử cung tăng kích thước, đi kèm luôn gây ra sự khó chịu cho bà bầu trong đó có hiện tượng chuột rút. Nắm rõ nguyên nhân và hiểu biết về hiện tượng này sẽ giúp ích cho việc chăm sóc cả bà mẹ và thai nhi.

Khi nào nên đi kiểm tra?

• Khi quá lo lắng và cần kiểm tra để yên tâm.
• Khi xuất huyết kinh nguyệt hay nổi mụn không ngừng và ngày càng tăng lên.
• Đau mạnh ở bụng hay trên đỉnh vai.
• Nhiệt độ cơ thể tăng cao và cảm thấy không khỏe.
• Gặp vấn đề khi tiểu tiện.
• Khi không có các dấu hiệu điển hình của việc mang thai.

Nhứng điểm cần lưu ý:

Mặc dù hiện tượng chuột rút hoàn toàn bình thường, nhưng cũng có khả năng đó là dấu hiệu sớm báo hiệu nguy cơ sẩy thai. Trong vài trường hợp, khi các dấu hiệu này đã rõ ràng thì khả năng sẩy thai là rất cao. Ước tính trong 4 ca mang thai có hiện tượng chuột rút thì có một ca bị sẩy. Nguyên nhân có thể do sự đột biến nhiễm sắc thể, hoặc do trứng thụ tinh không nằm đúng trong tử cung mà lại nằm ở đâu đó trong khung xương chậu. Ống dẫn trứng nhỏ và không co giãn như tử cung, do đó chỉ chứa được các trứng nhỏ. Vì vậy có trường hợp các trứng to bị rơi ra ngoài gây nên hiện tượng mang thai ngoài tử cung.

Hiện tượng thai ngoài tử cung

Đây là một trường hợp nghiêm trọng và có khả năng dẫn đến tử vong. Các phôi thai phải nhanh chóng được loại bỏ cùng với một phần hoặc nguyên ống dẫn trứng. Đôi khi ống dẫn trứng đứt trước khi được phẫu thuật, dẫn đến các biến chứng như sốc, xuất huyết hay nhiễm trùng. Phụ nữ từng có tiền sử phẫu thuật trên một hoặc cả hai ống dẫn trứng sẽ gặp khó khăn khi thụ thai. Do đó, mục tiêu quan trọng của phẫu thuật là giữ lại càng nhiều càng tốt phần ống dẫn khỏe mạnh đồng thời không gây ảnh hưởng đến sức khỏe bà mẹ. Đây chính là lý do vì sao cần có sự quan tâm đặc biệt của các chuyên gia ngay khi bắt đầu nghi ngờ có hiện tượng thai ngoài tử cung.

Triệu chứng thai ngoài tử cung:

• Đau bụng dữ dội và không có dấu hiệu thuyên giảm.
• Xuất huyệt âm đạo và nổi mụn.
• Bụng sưng to, chướng và đầy hơi.
• Đau phần đầu của vai hoặc lan tỏa đến vai. Đây là dấu hiệu của máu tụ nhiều ở bụng và bên dưới cơ hoành.
• Đau ở phần dưới của lưng.
• Chóng mặt, hoa mắt.

Các nguyên nhân khác gây chuột rút khi mang thai:

• Viêm ruột thừa.
• Sỏi thận hoặc nhiễm trùng bàng quang.
• Chứng ợ hay khó tiêu.
• Nhiễm trùng đường dẫn nước tiểu hoặc nhiễm trùng thận.
• Viêm tụy.
• Táo bón.
• Đau dây chằng tròn, thỉnh thoảng đau nhói phía trong bụng.
• Quan hệ tình dục làm các tĩnh mạch của xương chậu bị căng và tổn thương. Cực khoái làm cho tử cung co bóp trong một khoảng thời gian ngắn gây khó chịu ở bà bầu.

Khi nào hết chuột rút?

Cho đến khi tử cung tăng kích thước và được nâng đỡ bởi các xương trong khung xương chậu thì hiện tượng chuột rút sẽ giảm bớt. Lúc này, các dây chằng và cơ phần nào được giải thoát khỏi nhiệm vụ nâng đỡ tử cung.

Làm giảm nguy cơ chuột rút khi mang thai bằng cách nào?

• Thay đổi tư thế đứng, ngồi, nằm thường xuyên. Vận động nhẹ bằng cách đi bộ hoặc kéo căng cơ bắp mỗi ngày.
• Tắm nước ấm, mặc quần áo rộng, thoải mái, xoa bóp nhẹ nhàng vùng bụng.
• Nên đi tiểu tiện thường xuyên để tránh việc bàng quang bị căng đầy gây co thắt tử cung.
• Uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây tươi và các loại rau để tránh bị táo bón. Không nên ăn nhiều bánh mì, gạo và mì ý.
• Ngồi hoặc nằm thư giãn và tập các bài hít thở sâu.
• Khi ngồi nên đảm bảo chân có kệ đỡ để máu có thể dễ dàng lưu thông.

Chú ý: bất cứ khi nào bạn cảm nhận được hiện tượng chuột rút trong kỳ đầu mang thai, hãy đến ngay các trung tâm y tế có kinh nghiệm để có thể được kiểm tra kỹ lưỡng.